Tatlı Ve Normal Patateslerin Farkları

25 Haziran 2022

Bu çok eski bir tartışma: tatlı ve normal patates. Maksimum sağlık için hangisini yemelisiniz? Pekala bugünün makalesinde, araştırmaya bakacağız ve tartışmasız bir şampiyonu taçlandıracağız.

İlk etapta neden bir tartışma var?
Son yıllarda, tatlı patates (ancak normal patates değil), sağlıklı yiyiciler ve düzenli egzersiz yapanlar arasında “süper gıda” statüsünün tadını çıkardı.
Bazı araştırmacılar, patateslerin zararlı anti-besinler taşıyabileceğini öne sürdüler. Diğerleri glisemik indekslerinin (GI) çok yüksek olduğu. Sonuç olarak, mütevazi spud, son düşük karbonhidratlı yıllarda ezildi.
Ama olay şu. Hem normal patatesler hem de tatlı patatesler sağlıklı, harika ve lezzetli miras gıdalardır. Hedefleriniz ne olursa olsun hem yiyebilir hem de tadını çıkarabilirsiniz. Bunu akılda tutarak, yumrulu arkadaşlarımız hakkındaki gerçeği ortaya çıkaralım.

İkisine de "patates" denir.
Her ikisi de besleyici, enerji açısından zengin yumrular ve ekimi binlerce yıl öncesine dayanan eski, onurlu yiyecekler.
Her ikisi de Orta ve Güney Amerika'da ortaya çıktı ve o zamandan beri dünyaya yayıldı. Hem tadı harika hem de güzel bir garnitür yapıyorlar.
Yine de botanik olarak patatesler ve tatlı patatesler tamamen ilgisizdir.
Patates (Solanum tuberosum), domates, biber ve patlıcan ile birlikte ölümcül itüzümü ile ilgili olan Solanaceae familyasındandır. Bu ailedeki bitkiler zehirli olan solanin üretir. Bu gruptaki hiçbir bitkinin yaprak ve saplarını, yeşile dönmüş patatesleri yemeyin. Solanum phureja, Güney Amerika'da yetiştirilen daha nadir, daha vahşi tip bir patates türüdür.
Tatlı patatesler (Ipomoea batatas), çiçek açan sabah zafer asmaları ile Convolvulaceae familyasındadır. Patatesin aksine çok besleyici olan tatlı patatesin yapraklarını da yiyebilirsiniz.
Ayrıca not edin: tatlı patatesler tatlı patates değildir. Gerçek patatesler başka bir yumru türüdür (Dioscorea cinsi).
(Yeni Zelanda ve Güney Pasifik'te, patates adı verilen yumrular, kuzukulağı ve yoncalarla ilgili bir cins olan Oxalis tuberosa'dır.)

Biyoçeşitlilik
Bilinen yaklaşık 4.000 çeşit patates (yalnızca And Dağları'nda yaklaşık 3.000) ve dünya çapında yetiştirilen yaklaşık 5.000 çeşit tatlı patates vardır.
Hem patatesler hem de tatlı patatesler beyazdan turuncuya ve mora kadar değişen renklerde gelir.
Tabii ki, genellikle ortalama bir süpermarkette bu çeşitliliği görmüyoruz. Ticari yetiştirme, yalnızca birkaç patates veya tatlı patates türü satın almamızı sağlar.
Örneğin, fast-food restoranları, belirli bir boyut ve şekle sahip olan, patates kızartmasını iyi kesen ve derin yağda kızartıldığında bir arada tutan, ancak içi unlu, unsu bir dokuya sahip olan bir patates türü (Russets gibi) talep eder. Gerçekten de, Kuzey Amerika'da yetiştirilen patateslerin çoğu fritöze gönderilir.

Patates Türleri
Patatesler, nişasta içeriği ve türü bakımından da farklılık gösterebilir; bu, yalnızca ne kadar hızlı sindirildiklerini değil, pişirildiğinde nasıl davrandıklarını da etkiler.
Kabarık bir dokuya sahip olan ve bu nedenle pişirme veya ezme için ideal olan unlu veya "etli" patatesler nişastada, özellikle amilozda daha yüksektir.
"Mumsu" patatesler daha az toplam nişastaya sahiptir ancak amilopektin bakımından daha yüksektir, bu da patatesin bir arada kalmasına yardımcı olur ve ona biraz "yapışkan" bir doku verir. Bu onları kaynatmak için daha iyi hale getirir. Ayrıca, özellikle pişirilip soğutulursa daha yavaş sindirilirler.
Benzer şekilde, tatlı patates türleri dokuları, pişirme özellikleri, nem ve şeker seviyeleri bakımından farklılık gösterebilir: Beyaz, sarı ve mor etli tatlı patatesler tipik olarak kuru tiptir, portakal etli ise nemlidir.

Peki Ya "Karbonhidrat" Sorusu?
Yumrular, bitkilerin besinleri depolamak için kullandığı genişlemiş kökler veya gövdelerdir. Onları iyi bir enerji kaynağı yapan şey budur - bu durumda nişastalı karbonhidratlar.
Yumrular binlerce yıldır insanlar için bir besin kaynağı olmuştur. Ancak son yıllarda, yiyiciler karbonhidrat konusunda endişelenmeye başladılar. İnsanlar patates yemeleri gerekip gerekmediğini merak ediyor… Fazla “yüksek karbonhidratlı” değiller mi?
Birincisi, "yüksek karbonhidrat" çoğu zaman gerçek sorun değildir.
Kuzey Amerika, Batı Avrupa ve Avustralya'daki çoğu insan patatesleri, patates kızartması, patates kızartması veya patates cipsi gibi işlenmiş bir biçimde tüketir. Ve Kuzey Amerika'da - özellikle Güney ABD'de - "tatlı patates" ifadesini genellikle "turta" izler.
Spud'ları genellikle tereyağı veya ekşi krema gibi diğer şeylerle ve poutine seven Kanadalı arkadaşlarımız, sos ve peynir lorları için soyarız.
Bu nedenle, yumru köklerin kendilerini suçlaması gerekmez. Onlara hizmet ettiğimiz her şey bu.

Karbonhidrat Ve Tokluk
Aslında kısmen karbonhidrat içeriklerinden dolayı patates ve tatlı patatesler oldukça doyurucu yiyeceklerdir. Onları yersiniz, "kaburgalarınıza yapışırlar" ve uzun süre tok hissedersiniz. (Tatmin edici bir yemeği tanımlamak için "et ve patates"in kullanılmasının bir nedeni vardır.)
Aslında, 2010 yılında, Washington Eyaleti Patates Komisyonu'nun yönetici direktörü Chris Voigt, çılgın bir deney denedi: 2 ay boyunca sadece patates yemek.
İlk başta, sadece acıktığında yedi ve 3 haftada 12 lb kaybetti. Yeterince kalori almak için, daha sonra alımını günde 20 patatese çıkardı… ve hiç bu kadar doldurulmuş hissetmediğini söyledi. Görünüşe göre kalori ihtiyaçlarını karşılamasına rağmen, Voigt deneyin geri kalanında 9 kilo daha verdi. Sadece bu değil, kan ölçümleri (kolesterol, trigliseritler ve kan şekeri gibi) düzeldi.
Tabii ki, günde 20 patates diyetini önermiyoruz. Ancak Voigt'in sonuçları - en azından anekdot olarak - aslında, nişastalı yumruların düşük karbonhidrat savunucularının beklediğinden daha tatmin edici ve daha az yağ artırıcı olduğunu gösteriyor.
Kısmen bu, patateslerde ve tatlı patateslerde meydana gelen karbonhidrat türünden kaynaklanmaktadır.

Dirençli Nişasta
Yumruların çoğu, sindiremediğimiz ve daha sonra kalın bağırsağımızdaki bağırsak bakterilerimiz tarafından parçalanan bazı dirençli nişasta - karmaşık nişasta molekülleri içerir. Tatlı patateslerle karşılaştırıldığında, normal patatesler daha dirençli nişastaya sahiptir.
Patateslerde ayrıca retrograd nişasta olarak bilinen bir tür dirençli nişasta bulunur: Patatesleri pişirip soğuttuğunuzda, nişasta molekülleri kendilerini farklı bir yapıya karıştırır. (Daha önce bir yığın yulaf ezmesi pişirdiyseniz, soğuttuysanız ve soğutulduktan sonra jöle benzeri bir doku fark ettiyseniz, aynı tür fenomeni fark etmiş olabilirsiniz.)
Hem patatesleri hem de tatlı patatesleri sindirmek için hücrelerinde depolanan nişastayı parçalayıp serbest bırakmamız gerekir. Bu nişastanın bir kısmı dirençli nişasta olduğundan, bu parçalanma zaman ve çaba gerektirir, bu nedenle hem patatesler hem de tatlı patatesler karbonhidrat bakımından yüksek olsa da, vücudumuzda yüksek karbonhidratlı işlenmiş gıdalar gibi davranmazlar.

Glisemik Skor
"Yüksek karbonhidratlı" olmanın yanı sıra, yiyiciler genellikle patateslerin ve tatlı patateslerin glisemik indeksi (GI) ve glisemik yükü (GL) hakkında endişe duymaktadır. GI, bir gıdanın ne kadar hızlı glikoza dönüştüğünün bir ölçüsüdür.
GL, bir yiyeceğin ne kadarının glikoza dönüştüğünün bir ölçüsüdür.
Bu nedenle, yiyicilere yüksek GI ve/veya GL içeren yiyeceklerden kaçınmaları söylenir. Bu nedenle birçok insan, normal patateslerin kan şekerini çok yüksek seviyelere çıkaracağından korkarak, normal patatesler yerine tatlı patatesleri seçer.
İlginç bir şekilde, beyaz tatlı patateslerden elde edilen bir ekstrakt (caiapo olarak bilinir) umut verici bir tip 2 diyabet tedavisidir ve birçok metabolik hastalık belirtecini iyileştirdiği gösterilmiştir.
Aslında, Japonya'daki yerliler genellikle anemi, hipertansiyon ve diyabet tedavisi için beyaz tatlı patatesleri çiğ olarak yerlerdi.

GI / GL İle İlgili Sorun
Gördüğünüz gibi, beyaz patatesler genellikle glisemik indeks ve glisemik yük testlerinde tatlı patateslerden daha yüksek puan alır. Ancak bu, normal patateslere kirle kaplı küp şekerlermiş gibi davranmamız gerektiği anlamına mı geliyor? Kesinlikle hayır.
GI ve GL hikayenin sadece küçük bir parçası.
GI gıda türü ile değişir (örneğin, unlu ve mumlu patatesler). GI, diğer gıdalar tanıtıldığında değişir. Genelde sade bir fırınlanmış patates alıp onu kemirmeye başlamayız. Genelde yemeklerin bir parçası olarak hem patates hem de tatlı patates yeriz.
GI, yemek hazırlığı ile değişir. Nişasta su ile bağlanabildiğinden kaynatma genellikle daha düşük bir GI ile sonuçlanır. Kuru fırınlama ısısı ise nemi düşürür ve şekerleri yoğunlaştırır. Patatesleri ve tatlı patatesleri kesmek nişastalılıklarını korumaya yardımcı olurken, bütün olarak pişirmek daha fazla şekerli olmasını sağlar.
Tatlı patatesler otomatik olarak beyaz patateslerden "daha iyi" bir GI değerine sahip değildir. Örneğin, kavrulmuş veya fırınlanmış tatlı patates, haşlanmış beyaz patatesten daha yüksek GI'ye sahiptir.

Karbonhidrat Türü Önemlidir
Bu nedenle, hem patatesler hem de tatlı patatesler “yüksek karbonhidratlı” olsalar da, tüm karbonhidratlar eşit yaratılmamıştır.
Hem patates hem de tatlı patates içerdikleri karbonhidratların türü ve doğası gereği içimizi doldurur, bize enerji verir ve uzun süre tok kalmamızı sağlar.
Bonus olarak, tatlı patatesler, özellikle fırınlanıp karamelize edildiyse, genellikle şeker ihtiyacını giderir.
Özellikle mor tenli, beyaz etli tatlı patatesler (çoğunlukla Doğu Asya mutfaklarında bulunur) "cakey", karamelli bir tada sahip olma eğilimindedir, bu da onları arada sırada şekerle başa çıkmak için mükemmel kılar.

Vitaminler Ve Mineraller
Genel olarak, patates ve tatlı patates, vitamin ve mineral içeriği bakımından kabaca benzerdir.
Ancak vitamin ve mineraller söz konusu olduğunda, portakallı tatlı patatesler A vitamini süperstarlarıdır.
A vitamini, yumurta gibi hayvansal gıdalarda retinol formunda bulunur ve zengin sanayileşmiş ülkelerde birçok insan bu gıdaları yiyebilmektedir. Pek çok işlenmiş gıda ayrıca A vitamini ile güçlendirilmiştir.
Bununla birlikte, daha fakir ülkelerde, A vitamini eksikliği yaygın bir sorundur ve körlüğe, diğer sağlık sorunlarına ve yılda 600.000'den fazla ölüme (çoğunlukla küçük çocuklar veya hamile kadınlar) neden olur.
Diğer renkli meyve ve sebzelerin (yapraklı yeşillikler ve kabak gibi) yanı sıra, portakallı tatlı patatesler, A vitamininin karotenoid formunun yüksek seviyelerini içerir. Günde bir avuç tatlı patates kadar küçük bir çocuğun A vitamini ihtiyacının tamamını sağlayabilir.
Tatlı patateslere erişimin iyileştirilmesi ve A vitamini yönünden zengin tatlı patateslerin yetiştirilmesi bu nedenle A vitamini eksikliğini önlemek için önemli beslenme stratejileridir.

Antioksidanlar Ve Bitkisel Besinler
Hem patatesler hem de tatlı patatesler, vücuttaki oksidatif hasarı kontrol etmeye yardımcı olan maddeler olan antioksidanlar içerir.
Patates ve tatlı patateslerdeki fitokimyasallar (bitki kimyasalları), bağışıklık sistemini düzenleyerek, virüsler ve diğer patojenlerle savaşarak, iltihabı kontrol ederek ve tümör büyümesini engelleyerek bizi sağlıklı tutabilir.
Karotenoidler (A vitamini öncüleri), askorbik asit (C vitamini) ve tokoferoller (E vitamini) gibi maddelerle birlikte, patatesler ve tatlı patatesler ayrıca bir dizi başka potansiyel olarak yararlı fitokimyasallar içerir.
Diğer renkli meyve ve sebzelerde olduğu gibi, renkli patatesler ve tatlı patatesler (yani sarı, turuncu ve mor etli çeşitleri) bu faydalı bitki kimyasallarında daha yüksektir.
Aslında, kırmızı etli veya mor etli patatesler, Brüksel lahanası, yaban mersini veya ıspanakla karşılaştırılabilir.

İyi Hissettiren Kimyasallar
Eğlenceli gerçek! Patatesler ayrıca eser miktarda doğal olarak oluşan temazepam ve diazepam (aka Valium) ile birlikte L-tirozin ("iyi hissettiren" nörotransmitterlerimizden biri olan dopaminin öncüsü) içerir.
Hem patatesler hem de tatlı patatesler ayrıca, bizi sakin ve mutlu hissettiren bir başka "iyi hissettiren" nörotransmitter olan serotoninin hammaddesi olan L-triptofan'ı kabaca aynı miktarda içerir.

Antibesinler
Antinutrientler, besin emilimini engelleyen veya vücutta toksin görevi gören maddelerdir.
Hemen hemen tüm bitkisel gıdalar, zararlılara, hastalıklara ve çevresel tehditlere karşı doğal savunma olarak antinutrientler içerir. Yumrular bir istisna değildir.
Örneğin, çoğu yumru, pişmediğinde nispeten zehirlidir. Ve belirtildiği gibi, yeşil patatesler zehirlidir (bu nedenle yeşil parçaları kesin veya yeşil patatesleri tamamen atın).
Sonunda, hem patates hem de tatlı patates - neredeyse tüm diğer bitkisel gıdalar gibi - bazı antinutrientlere sahiptir.
Neyse ki, bunlar çok düşük seviyelerde meydana gelir ve çoğu zaman vücudumuz bunları mükemmel bir şekilde işleyebilir.

Patates Antibesinleri
Patatesler, özellikle çiğ olarak yenildiğinde alerjik olabilen patatinler ve lektinler gibi proteinler içerir.
Diğer alerjileri (özellikle lateks alerjileri) olan kişiler, çocuklar gibi patates alerjilerine daha duyarlıdır. Lektinler bağırsak hasarına neden olabilir.
Patatesler ayrıca alerjik reaksiyona neden olabilen veya proteinlerin sindirimine müdahale edebilen proteaz inhibitörleri içerir.
Patates, salisilat intoleransı olanlar için sorunlara neden olabilecek salisilatlar içerir.
Son olarak, Solanaceae bitki ailesi (yine domates, biber ve patlıcan içerir) biraz iltihaplı olabilir ve duyarlı kişilerde reaksiyonlara neden olabilir.
Bununla birlikte, bunların çoğu yalnızca mevcut alerjileri, intoleransları ve otoimmün bozuklukları olan kişiler için problemdir. Patates yerseniz ve iyi hissederseniz, endişelenmeyin.

Tatlı Patates Antibesinleri
Tatlı patateslerdeki proteinin yaklaşık yüzde 80'i, bir tripsin inhibitörü olan sporamindir. Tripsin inhibitörleri, sindirim enzimi tripsinin (proteinleri sindirmemize yardımcı olan) etkisini azaltarak sindirime müdahale edebilir.
Bununla birlikte, sporamin aynı zamanda bir antioksidan olabilir.
Patateste olduğu gibi, pişirme, birçok tatlı patates antibesinini azaltır veya yok eder. Tatlı patates alerjisi veya intoleransı oldukça nadirdir.

İşlenmiş Vs İşlenmemiş
Bütün olarak yenildiğinde, minimal işlenmiş bitkisel gıdalar, hem patateslerin hem de tatlı patateslerin karbonhidratları nispeten yavaş yanar.
Bu yüzden hazır patates püresi, patates votkası ve tatlı patates şurubu yerine Niçoise salatası tercih edin.

Besin Yoğunluğu
Hem patates hem de tatlı patatesler bütün olarak yenildiğinde, minimum düzeyde işlenmiş gıdalar besin açısından yoğundur.
Hem patatesler hem de tatlı patatesler vitaminler ve mineraller, antioksidanlar ve bitkisel besinler içerir.
Bir karotenoid A vitamini patlaması arıyorsanız, portakal etli tatlı patates açık bir kazanandır. Bununla birlikte, biraz antosiyanin antioksidan etkisinden hoşlanıyorsanız, mavi etli patates deneyin.

Özetle Önerdiklerimiz
"Laboratuvarda önemli" ve "gerçek dünyada önemli"
Klinik araştırmalara çok güvenirken, aynı zamanda bir bakış açısı sağlamaya da çalıştığımızı tahmin etmişsinizdir. Rakamlara takılıp kalmamaya veya tek tek besinlere veya gıdalara ayrı ayrı bakmamaya çalışıyoruz.
Sonuçta, insanlar "besin" yemiyorlar. Yemek yerler. Öğün yerler.
Yemekle birlikte fırında patates yemek ya da bir aile toplantısında 7 farklı yemekle birlikte büyükannenin patates salatasının tadını çıkarmak, tam olarak 200 gram fırında patatesle beslenen aç bir denek olmaktan çok farklıdır.
"Laboratuvarda önemli" - yani sayılardaki küçük farklılıklar - "gerçek dünyada önemli" değildir - yani gerçek bedenlerde gerçek hayatlar yaşayan gerçek, benzersiz insanlar için neyin önemli olduğu.

 

Makalemizi emojilerle desteklemeyi ve yorum yapmayı unutmayınız.

Bu içeriğe emojiyle tepki ver.

Etiket: Patates Tatlı Patates Karbonhidrat Glikoz Şeker Dirençli Nişasta Nişasta Tokluk Glisemik İndeks A Vitamini Antioksidan Fitokimyasal