Sağlıklı Safra Kesesi İçin İpuçları

09 Şubat 2021

Safra kesesi, karaciğerin hemen altında yer alan küçük, armut biçiminde bir organdır. Safra kesesini etkileyebilecek sorunlar arasında safra kesesi taşları ve kanseri bulunmaktadır, ancak diyet seçenekleri bunları önlemeye yardımcı olmaktadır. Araştırmalar, sağlıklı diyet uygulayan kişilerin safra kesesi hastalığı riskinin daha düşük olduğunu göstermektedir. Hangi yiyecekleri seçileceği ve hangisinden kaçınılacağını bilmek, özellikle safra kesesi taşları veya diğer safra kesesi sorunları yaşamış kişiler için safra kesesinin sağlıklı kalmasına yardımcı olmaktadır. Sağlıklı safra kesesi için özel bir diyet yoktur, ancak bazı yönergelere uymak safra kesesinin sağlıklı kalmasına ve iyi çalışmasına yardımcı olmaktadır. Bu makalede safra kesesini sağlıklı tutmak için bazı diyet ipuçları hakkında bilgiler almaktadır.

Yenecek Yiyecekler
Bitki bazlı diyet, safra kesesinin sağlıklı kalmasına yardımcı olmaktadır. Safra kesesi diyeti, sindirimi kolaylaştırarak veya safra kesesini destekleyerek diyetin safra kesesine uygulayabileceği stresi azaltmaya yardımcı olmayı amaçlamaktadır. 2015 yılında yapılan bir araştırma, 114 kadında beslenme alışkanlıklarına ve safra taşı riskine bakmıştır. Bu çalışma için, araştırmacılar genel olarak iki tür diyet tanımlamışlardır ve bunlar aşağıdaki gibidir:
Sağlıklı beslenme: Yüksek miktarda taze meyve ve sebze, meyve suyu, az yağlı süt ürünleri, tam tahıllar, kuruyemişler, baharatlar ve baklagiller.
Sağlıksız beslenme: Yüksek miktarda işlenmiş et, alkolsüz içecekler, rafine tahıllar, kırmızı et, yüksek yağlı süt ürünleri, şeker, çay, katı yağ, fırınlanmış patates, atıştırmalıklar, yumurta, tuz, salamura yiyecek ve lahana turşusu.
Genel olarak sağlıklı diyet modeli izleyen kişilerin safra kesesi hastalığı geliştirme olasılığı daha düşük çıkmıştır. Safra kesesinin sağlıklı kalmasına yardımcı olabilecek yiyeceklerle ilgili bazı ipuçları vardır ve bunlar aşağıdaki gibidir:

Bitki Bazlı Yiyecekler
Sağlıklı diyet, çeşitli besinler ve çeşitli bitkisel gıdaları içeren diyet, vücudun sağlıklı kalması için ihtiyaç duyduğu besinleri sağlamaktadır. Bitki bazlı besinler vitaminler, mineraller ve antioksidanlar açısından iyi bir kaynaktır ve bunlar safra kesesi hastalığını önlemeye yardımcı olmaktadır. Antioksidanlar, serbest radikaller olarak bilinen toksik moleküllerin vücuttan atılmasına yardımcı olan besinlerdir. Serbest radikaller, işlenmiş gıdalar da dâhil olmak üzere doğal süreçler ve çevresel streslerin bir sonucu olarak vücutta gelişmektedir. Serbest radikaller biriktikçe oksidatif stres ortaya çıkmaktadır. Bu, kanser dâhil çeşitli hastalıklara yol açabilen hücre hasarına neden olmaktadır.

Yağsız Protein
Protein, vücut dokularının onarımı ve büyümesi için gereklidir. Kırmızı et ve süt ürünleri iyi protein kaynaklarıdır, ancak aynı zamanda yağ bakımından da yüksek ve yüksek yağ alımı safra kesesine baskı yapabilmektedir. Az yağlı proteinli yiyecekler uygun bir seçenektir. Bunlar aşağıdaki gibidir:
• Kümes hayvanları
• Balık
• Sıfır yağlı süt ürünleri
• Fındık ve tohumlar
• Soya ve soya ürünleri
• Fasulye ve mercimek gibi baklagiller
• Soya sütü gibi süt alternatifleri
İşlenmiş etler ve süt ürünleri genellikle ilave tuz bakımından yüksektir ve şeker eklenmemiş taze yiyecekler daha sağlıklı bir seçenektir. 2016 yılında yapılan bir araştırma, yüksek miktarda sebze proteini ile daha düşük safra kesesi hastalığı riski arasında bir bağlantı bulmuştur.

Lif
Uzmanlar, lifin sindirim sağlığını desteklediğini, gıdanın bağırsak yoluyla hareketini artırarak ve ikincil safra asitlerinin üretimini azaltarak safra kesesi hastalığından koruma sağlayabileceğini söylemektedirler. 2014 yılında araştırmacılar, obezite hastaları için hızlı kilo verme diyeti sırasında yüksek lifli diyetin safra çamuru üretimini nasıl etkilediğini incelemişlerdir. Safra veya safra kesesi çamuru, safra kesesi hastalığına yakalanma riskini artıran bir maddedir. Hızlı kilo veren kişilerde birikebilmektedir. Yüksek lifli diyet uygulayanlar daha az safra kesesi çamuru biriktirmişlerdir ve bu da safra kesesi hastalığına yakalanma riskini azaltmıştır. Bu, lifin hızlı kilo vermesi gereken kişilerde ve belki de genel olarak safra kesesi hastalığını önlemeye yardımcı olabileceğini göstermektedir. Lif kaynakları yiyecekler bulunmaktadır ve bunlar aşağıdaki gibidir:
• Meyveler
• Sebzeler
• Baklagiller
• Fındık ve tohumlar
• Tam tahıllar

Sağlıklı Yağlar
Omega-3 gibi doymamış yağlar safra kesesinin korunmasına yardımcı olmaktadır ve bu kaynaklar aşağıdaki gibidir:
• Soğuk su balığı
• Ceviz gibi fındık
• Keten tohumu gibi tohumlar
• Balık veya keten tohumundan elde edilen yağlar
Ayrıca kişiler takviye olarak alabilmektedirler, ancak bazı takviyeler herkes için uygun olmadığından önce bir doktora danışmaları gerekmektedir.

Kahve
Orta düzeyde kahve tüketimi, safra kesesi işlevini korumaya yardımcı olmaktadır. Araştırmalar, kahvede bulunan maddelerin, safra kesesi işlevi için, belirli kimyasalların dengelenmesi, safra kesesinin hareketinin ve muhtemelen bağırsak faaliyetinin uyarılması dahil olmak üzere çeşitli faydaları olabileceğini göstermektedir.

Kalsiyum
Diyette yeterli miktarda kalsiyum alımı safra kesesi sağlığını desteklemektedir. Kalsiyum mevcut bazı besinlerde bulunmaktadır ve bunlar aşağıdaki gibidir:
• Karalahana ve brokoli gibi koyu yapraklı yeşillikler
• Yoğurt, peynir ve süt gibi süt ürünleri
• Badem veya keten sütü gibi güçlendirilmiş süt ürünleri alternatifleri
• Sardalya
• Portakal suyu
Ayrıca safra kesesi hastalığı riski olan kişiler sıfır yağlı süt ürünlerini tercih etmelidir.

C Vitamini, Magnezyum ve Folat
C vitamini, magnezyum ve folat safra kesesi hastalığını önlemeye yardımcı olmaktadır. Taze meyve ve sebzeler bu besin maddelerinin iyi kaynaklarıdır. C vitamini bazı besinlerde mevcuttur ve bunlar aşağıdaki gibidir:
• Kırmızı ve yeşilbiber
• Portakallar ve diğer turunçgiller
• Kivi meyvesi
• Brokoli
• Çilek
• Domates
C vitamini suda çözünen bir vitamindir, bu da suda pişirmenin yiyeceklerden bir kısmını çıkarabileceği anlamına gelmektedir. Taze, çiğ meyve ve sebzeler en iyi kaynaklardır. Magnezyum bulunan besinler aşağıdaki gibidir:
• Badem ve kaju fıstığı
• Fıstık ve fıstık ezmesi
• Ispanak
• Siyah fasulye ve edamame dahil olmak üzere fasulye
• Soya sütü
• Patates
• Avokado
• Pirinç
• Yoğurt
• Muz
İyi folat kaynağı olan besinler bulunmaktadır ve bunlar aşağıdaki gibidir:
• Sığır karaciğeri
• Ispanak
• Börülce
• Kuvvetlendirilmiş tahıllar
• Kuşkonmaz
Bununla birlikte takviyeleri de mevcuttur, ancak besinleri diyet kaynaklarından almak en iyisidir.

Kaçınılması Gereken Yiyecekler
Bazı yiyecekler, safra taşı gibi safra kesesi rahatsızlıkları geliştirme riskini artırmaktadır. Safra kesesinin sağlığı hakkında endişeleri olan kişiler, bazı yiyecek türlerinden kaçınmalı veya sınırlamalıdır. Bu yiyecekler aşağıdaki gibidir:

Rafine Edilmiş Karbonhidratlar
Karbonhidratlar çoğu kişinin diyetinin önemli bir parçasıdır, tam tahıllar ve yulaf gibi rafine edilmemiş karbonhidratlar temel besinleri sağlamaktadır. Bununla birlikte, rafine karbonhidratlar safra kesesi rahatsızlıkları riskini artırmaktadır. Bir çalışmada, araştırmacılar günde 40 gram (g) veya daha fazla şeker yemenin semptomlarla birlikte safra taşı riskini ikiye katladığını bulmuşlardır. Sınırlandırılacak veya kaçınılacak karbonhidratlar aşağıdaki gibidir:
• İlave şeker ve tatlandırıcılar
• Beyaz un
• Diğer rafine tahıllar
• Kurabiyeler ve kekler dahil olmak üzere önceden hazırlanmış pişmiş ürünler
• Şeker ve çikolata

Sağlıksız Yağlar
Safra kesesi, vücudun yağları sindirmesine yardımcı olan safra üretmektedir. Yüksek miktarda yağ, özellikle doymuş ve trans yağ alımı bu sürece ekstra yük getirmektedir. Araştırmacılar, genel sağlıksız beslenmenin bir parçası olarak kırmızı, işlenmiş et ve yumurta tüketen kişilerin daha yüksek safra taşı riskine sahip olduğunu bulmuşlardır. Sağlıksız yağlar aşağıdaki gibidir:
• Kırmızı yağlı etler
• İşlenmiş etler
• Diğer işlenmiş gıdalar
• Tam yağlı süt ürünleri
• Kızarmış yiyecekler
• Birçok hızlı yemek
• Önceden hazırlanmış salata sosları ve soslar
• Önceden hazırlanmış unlu mamuller ve tatlılar
• Çikolata ve diğer şekerler
• Dondurma

Not: Sayfa içeriği sadece bilgilendirme amaçlıdır. Sayfa içeriğinde tedavi edici sağlık hizmetine yönelik bilgiler içeren ögelere yer verilmemiştir. Tanı ve tedavi için mutlaka hekiminize başvurunuz.

Makalemizi emojilerle desteklemeyi ve yorum yapmayı unutmayınız.

Bu içeriğe emojiyle tepki ver.