A Vitaminin Faydaları

01 Haziran 2021

A vitamini, yağda çözülebilen ve bağışıklık sistemini destekleyen güçlü bir antioksidandır. Genlerin korunmasına ve hatasız kopyalanmasına yardımcı olan A vitamini hem bitkisel hem de hayvansal gıdalardan sağlanabilir. Renkli meyve ve sebzelerin yanı sıra karaciğer ve süt gibi hayvansal gıdalarda da bolca bulunur. Eksikliğinde cilt ve gözlerde kuruluk, akne ve sivilce miktarında artış gibi sorunlar oluşur. Hatta gece körlüğü ve görme yetisinin kaybı gibi daha ciddi hastalıklara yol açabilir. A vitamini eksikliğinin tedavisinde, daha çok vitamin içeren ilaçlar ya da takviyeler reçete edilir. Tıpkı eksikliği gibi fazlalığı da zararlıdır. Yüksek oranda A vitamininin, saç dökülmesi, kırılgan tırnaklar, karaciğer yağlanması gibi sağlık sorunlarına neden olduğu bilinmektedir.

A vitamini, tarihte bulunan ilk vitamindir. 1913 yılında büyüme faktörü olarak kabul edilmiş, 1930 yılında ise kimyasal yapısı tanımlanmıştır. Besinlerde daha çok yağ asidi esteri şeklindedir. Sindirim esnasında hidrolize olur ve serbest olarak emilir. %90’ı karaciğerde %10’u ise diğer dokularda depolanır. A vitamini, vücutta tıpkı bir hormon gibi davranır. Büyüme ve gelişme için oldukça gerekli olan bir vitamindir. A vitamini farklı formlarda olabilir.
Provitamin A, sebze ve meyvelerde bulunur. Vücut tarafından ihtiyaç halinde A vitaminine dönüştürülür. Aşırı dozda tüketimi herhangi bir toksisite riskine yol açmaz. A vitamininin öncüsü olan beta karoten bitkilerde bulunur. A vitaminin aktif ve kanda bulunan formu ise retinol olarak adlandırılır. A vitamini vücutta retinil palmitat şeklinde depolanır.

A vitamini ne işe yarar?
• Vücudun enfeksiyon ve hastalıklar karşısında kendini korumasına katkı yapar
• Kalp, akciğer, böbrek başta olmak üzere organların düzgün çalışmasına yardımcı olur.
• Cildin ve vücudun bazı bölümlerinin doğal bir şekilde astarlanmasını sağlar.
• Görme, üreme, kemik büyümesi, hücresel iletişim için önemli bir vitamindir
• Göz sağlığı için hayati öneme sahip bir vitamindir. Retina reseptörlerindeki ışığı emerek, konjonktival mebranların yanı sıra retinanın da farklılaşmasını sağlar. Bu özelliği sayesinde görme açısından kritik bir öneme sahiptir.
• Çok fazla A vitamininin alımı, zehirlenme yani hipervitaminoz ile sonuçlanabilir.

A vitamininin faydaları
A vitamini vücudun çeşitli fonksiyonlarını etkileyen bir vitamindir. Eksikliğinde kişide gece körlüğü, ciltte kuruma gibi pek çok sağlık sorunu görülebilir. Bu yüzden yeterli miktarda alımı oldukça önemlidir.

• Kanser riskini azaltır.
• Meyve ve sebzeler ile alınan A vitamini, akciğer kanserine yakalanma riskini düşürür. Beta karoten açısından zengin beslenme, ağız ve akciğer kanserine karşı koruyucudur. Yapılan bilimsel çalışmalara göre karotenin, kolon kanserine karşı da koruma sağlar. A vitamininin bazı türlerinin prostat kanserinden korunduğu kanıtlanmıştır.
• Tip 2 diyabet tedavisinde kullanılır.
• Yapılan bir çalışmaya göre A vitamininin türevi olan retionik asit, diyabetli farelerdeki kan şekerini düşürerek, dengelemiştir. Tip 2 diyabeti olan kişilerde A vitamini eksikliği var ise doktoru tarafından A vitamini verilebilir.
• Saç ve cilde iyi gelir.
• Vücut dokularının büyümesini ve gelişmesini sağlar. Sebum üretimine katkıda bulunarak, cilt ve saçın nem seviyesini korur. Sağlıklı saç ve cilt hücrelerinin oluşumunu destekler.
• Karanlıkta görmeyi kolaylaştırır.
• Bakarkörlük ve gece körlüğü gibi görme bozukluklarını önler.
• Serbest radikallerle savaşır.
• A vitaminin bir çeşidi olan karotinoid; güçlü bir antioksidandır. Hücrelerdeki fazlalık elektronlarla yani serbest radikallerle savaşır ve bu radikallerin hücrelere ve DNA’ya zarar vermesini engellerler.
• Diş ve diş eti sağlığına iyi gelir.
• Yeterli miktarda A vitamininin alımı, sağlıklı bir diş ve diş eti için önemlidir. A vitamininin eksikliğinde kişide diş, diş eti ve diş kemiklerinde deformasyonlar görülmeye başlar.
• Epitel doku yapımını sağlar.
• Barsak ve deri gibi epitel doku yapımı ve onarımından sorumludur. Yetersizliğinde sindirim sistemi ve böbreklerde sorunlar görülebilir. Ağız, mide, ince bağırsak, idrar yolları dokularının sağlığını gözetir ve epitel dokuları enfeksiyonlara karşı korur.
• Mukoz mebranları korur.
• Ağız, burun, akciğer ve boğazdaki mukoz mebranları koruma görevini üstlenir.

A vitamini eksikliği neden olur?
A vitamini açısından dengeli bir diyet ile beslenmeme kişide A vitamininin eksikliğine neden olabilir. Bu durumda kişide gece körlüğü başta olmak üzere pek çok sağlık sorunu görülebilir. Erken doğmuş bebekler, gelişmekte olan ülkelerde yaşayan bebek ve çocuklar, gelişmekte olan ülkelerdeki emziren anneler ve hamileler, kistik fibrozisli hastalar; risk altındadırlar.
A vitamini eksikliği belirtileri
• Cilt kuruması: Egzama başta olmak üzere pek çok cilt sorununun arkasında A vitamininin eksikliği yer alır. Egzama tedavisinde reçete edilen ilaçların çoğunda etkin madde olarak alitretinoin bulunur. Eksiklik iltihaplı cilt problemlerine de neden olabilir.
• Gözlerde kuruluk: A vitamini takviyelerinin kullanımı ile göz kuruluğu sorunu azalır.
• Epitel dokularda sertleşme: Epitel dokulardaki kuruma ve pütürlü görünüm, genelde A vitamini eksikliğine işaret eder. Ayrıca epitel doku hasarı sonrasında kişi; göz, burun, sinüs, ağız, akciğer, idrar yolları enfeksiyonlarına daha kolay bir şekilde yakalanır.
• Akne ve sivilceler: Ciltteki iltihaplarla savaşan A vitamini, akne ve sivilce oluşumunu önler. Yetersizliğinde ciltte akne ve sivilce miktarında artış gözlenebilir.

 

Makalemizi emojilerle desteklemeyi ve yorum yapmayı unutmayınız.

Bu içeriğe emojiyle tepki ver.

Etiket: A Vitamini Diyabet Saç Sağlığı Cilt Sağlığı Göz Sağlığı Diş Sağlığı Kemik Sağlığı